Çevre Yönetim Sistemi, Kurum/kuruluşların çevreye verdikleri veya verebilecekleri zararların sistematik bir şekilde azaltılması ve mümkün ise ortadan kaldırılabilmesi için geliştirilen yönetim sistemine Çevre Yönetim Sistemi denir.

Ürünün, hammaddeden başlayıp nihai ürün haline getirilerek müşterilere sunulmasına kadar geçen sürecin her aşamasında çevresel faktörlerin belirlenmesi ve bu faktörlerin gerekli muayeneler ve önlemler ile kontrol altına alınarak çevreye verilen zararın en aza indirilmesini sağlayan bir istemin kurulmasını tarif eden ve Uluslararası Standartlar Organizasyonu (ISO) tarafından yayınlanmış olan standartlar serisidir.

ISO 14000:2015 serisi ISO Standard Geliştirme Komitesi TC207 tarafından geliştirilmiş bir Çevre Yönetim Standardıdır. Bu seri, kuruluşlarla ilgili tüm çevresel konuları kapsamak üzere tasarlanmıştır ve kuruluşların çevresel etkilerin önceliğini tespit ederek bu etkileri yönetmeleri ve kontrol etmeleri konusunda kaynak niteliğindedir. ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi, özünde doğal kaynak kullanımının azaltılması, toprağa, suya, havaya verilen zararların minimum düzeye indirilmesini amaçlayan, risk analizleri tabanında kurulan bir yönetim modelidir.

ISO 14001:2015 Çevre Yönetim Geçiş Süreci

ISO 14001:2015 standartı 15.09.2015 tarihinde yayımlanmıştır. IAF (Uluslararası Akreditasyon Forumu) 3 yıllık bir geçiş süresi (15.09.2018) öngörmüştür. ISO 14001:2004 sertifikalarının geçerlilik süresi 15.09.2018 tarihine kadardır. Mevcut ISO 14001:2004sertifika geçerlilik tarihi 15.09.2018 tarihinden sonra olan müşteriler, belgelendirmenin sürdürülebilmesi için ISO 14001:2015 standardına uyumu sağlaması ve gerekli dokümantasyon revizyonlarının gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Kuruluşlara Ne Fayda Sağlar?

• Kurum faaliyetlerinin çevreye olan etkisi ve çevre riskleri belirlenerek kontrol edilebilmesi ve bu sayede olumsuz etkileyen unsurları azaltmayı
• Çevre etkilerinden kaynaklanan maliyetleri düşürmeyi
• Çevre ile ilgili yasalara ve mevzuata uyum sağlamayı

• Acil durumlarda meydana gelebilecek çevre etkilerini azaltmayı veya tamamıyla ortadan kaldırmayı
• Şirket personeline verilen eğitimler sayesinde çalışanlarda çevre bilincinin artmasını
• Çevreye zarar vermeyen bir kurum/kuruluşta çalışanların motivasyonunu artmasını
• Kaynakları etkin kullanmayı, (Enerji, Su vb. tasarrufu sağlanır)
• Çevreye bırakılan atıkların azalmasını.
• Çevre gelişiminin devamlılığını sağlamayı, amaçlamaktadır.

ISO 14001 Standardı Prensipleri
Yükümlülük Altına Girme ve Politika:
Kuruluş çevre politikasını tayin etmeli ve çevre yönetim sistemine bağlılık taahhüdünde bulunmalıdır.

Planlama:
Kuruluş faaliyet, ürün ve hizmetlerinin çevre boyutlarını belirlemeli, bunların önemli olanlarını seçmelidir. Taahhütlerini gerçekleştirmek için amaç ve hedefler tespit etmeli, bu amaç ve hedeflere ulaşmak için gerçekleştireceği faaliyetleri programlamalıdır.

Uygulama ve İşlem:
Kuruluş, çevre politikasını gerçekleştirmek, amaç ve hedeflerine ulaşabilmek maksadıyla etkin bir uygulamada bulunabilmek için gerekli yetenek ve imkanlarla birlikte bir destek mekanizması geliştirmelidir.

Kontrol ve Düzeltici Faaliyet:
Kuruluş, çevre icraatını ve bu icraattaki başarı derecesini ölçmeli, izleyip değerlendirmelidir.

Gözden Geçirme ve Geliştirme:
Kuruluş, genel çevre icraatını ve bu icraattaki genel başarı derecesini geliştirmek amacıyla, çevre yönetim sistemini gözden geçirmeli ve sürekli olarak geliştirmelidir.

ISO 14001 İLE İLGİLİ TERİM ve KAVRAMLAR
SÜREKLİ GELİŞME:
Kuruluşun, çevre politikasına uygun olarak genel çevre icraatında gelişmeler sağlamak için kuruluş çevre yönetim sisteminin sürekli olarak iyileştirilmesidir.

ÇEVRE:
Bir kuruluşun faaliyetlerini içinde yürüttüğü, hava, su , toprak, tabii kaynaklar, bitki topluluğu (flora) hayvan topluluğu (fauna), insanlar ve bunlar arasındaki ilişkileri içinde alan ortamdır.

ÇEVRE BOYUTU:
Kuruluşun, faaliyetlerinin, ürünlerinin veya hizmetlerinin çevre ile etkileşime giren unsurlarıdır.

ÇEVRE ETKİSİ:
Çevrede, kısmen veya tamamen kuruluşun faaliyet, ürün ve hizmetleri dolayısıyla ortaya çıkan, olumlu veya olumsuz her türlü değişikliktir.

ÇEVRE POLİTİKASI:
Kuruluşun, genel çevre icraatı ile ilgili niyet ve prensiplerini açıklamak,faaliyet, çevre amaç ve hedeflerle çerçeve teşkil etmek üzere yaptığı beyandır.

KİRLENMENİN ÖNLENMESİ:
Kirlenmeyi önlemek, azaltmak veya kontrol altında tutmak amacıyla yeniden devreye sokmayı, başka işleme tabi tutmayı, işlemde değişiklik yapmayı, kontrol mekanizmalarını, kaynakların etkin kullanımını, malzeme ikamesini içine alabilen her türlü işlem ve uygulamaya başvurulması, malzeme veya ürün kullanılmasıdır.

SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA:
Kısaca, mevcut ihtiyaçları gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılayabilmelerine engel olmadan karşılayarak kalkınmaktır.

HAYAT BOYU DEĞERLENDİRME:
Bir mal ve hizmet sisteminde belirli bir malzeme ve enerjiden elde edilen mal ve hizmetlerle bu sistemin hayat dönemince ortaya çıkan ve doğrudan doğruya sisteme atfedilebilen çevre etkilerine ait bilgilerin toplanması ve gözden geçirilmesiyle ilgili bir usuller dizisidir.

ISO 14001:2015 Çevre Yönetim Sistemi Standart Maddeleri